KONU​: Hakimler ve Savcılar Kurulu Genel Kurulu’nun 07.07.2021 Tarih ve 608 Karar No’lu Kararına Esas Bakanlık Önerisinin ve Kararın Yeniden İncelenmesi Talebi

​Hakimler ve Savcılar Kurulu Genel Kurulu’nun 07.07.2021 Tarih ve 608 Karar No’lu Kararı ile mevcut ve yeni kurulan asliye ticaret mahkemelerinin yargı çevreleri belirlenmiştir.

​Hakimler ve Savcılar Kurulu Genel Kurulu’nun 07.07.2021 Tarih ve 608 Karar No’lu kararında özetle; bir takım yeni asliye ticaret mahkemesi kurulmuş, kurulan asliye ticaret mahkemelerinin görev alanları bazı mahkemeler bakımından ilin mülki sınırları, bazı mahkemeler bakımından ise bulunduğu bölgenin Ağır Ceza Mahkemesi yargı çevresi olarak belirlenmiştir. Burada özellikle bazı bölgelerde asliye ticaret mahkemesi yargı çevrelerinin, bulundukları ilin mülki sınırları olarak genişletilmiş olması dikkate değerdir. Bu kapsamda Hakimler ve Savcılar Kurulu Genel Kurulu’nun 07.07.2021 Tarih ve 608 No’lu kararına ve bu karara esas Adalet Bakanlığı önerisine yönelik itirazlarımızı ve çekincelerimizi Adalet Bakanlığı’na ileterek önerinin ve kararın yeniden incelenmesini talep etme zorunluluğu doğmuştur. Şöyle ki;

1- Hakimler ve Savcılar Kurulu Genel Kurulu’nun 07.07.2021 Tarih ve 608 No’lu kararında, mevcut ve yeni kurulan asliye ticaret mahkemelerinin yargı alanlarının çok geniş tutulması (il sınırlarının esas alınması), ticaret mahkemelerinin kurulu bulunduğu il veya ilçe merkezine, uzaklığı veya yakınlığı göz önüne alınmadan ve uygulamada yaratacağı sorunlar yeterince incelenmeden söz konusu il mülki sınırlarında veya ticaret mahkemesinin bulunduğu yerin ağır ceza mahkemesi alanında bulunan tüm ilçelerin, ticaret mahkemesinin yargı alanına dahil edilmesi adalet hizmetlerine ulaşımı zorlaştıracak, uygulamada çok ağır gecikme, aksama ve sorunlara neden olacaktır.

2- Hakimler ve Savcılar Kurulu Genel Kurulu’nun 07.07.2021 Tarih ve 608 No’lu kararında, bir ilçenin, bir ticaret mahkemesinin yargı alanına dahil edilirken, dahil edilen ilçeler ile il merkezlerinin arasındaki mesafenin ve yolculuk sürelerinin yeterince dikkate alınmaması ciddi bir emek ve zaman kaybına neden olacaktır. Zira asliye ticaret mahkemesi kurulan ve yetki çevresi kuruldukları illerin mülki idari sınırları olarak belirlenen mahkemelerin kuruldukları illerin her birinde merkeze çok uzak olan ilçeler bulunmaktadır.

3- Yine söz konusu karar alınırken ticaret mahkemesinin görev alanına giren dava ve işlerinin (esas-değişik iş) yoğunluğunun dikkate alınmaması, ilçelerden il merkezine veya ilçeden diğer ilçeye çok yoğun bir iş sirkülasyonuna neden olacaktır. Bu durumda geniş bir coğrafyanın bütün ticari davaları illerde tek bir mahkeme tarafından görülmek durumunda kalacaktır.


4- Hakimler ve Savcılar Kurulu Genel Kurulu’nun 07.07.2021 Tarih ve 608 No’lu kararına göre; il merkezine bağlı çok sayıda büyük ilçe başta olmak üzere bütün ilçelerdeki ticari dava ve değişik iş dosyaları için il merkezinde kurulmuş bulunan asliye ticaret mahkemesi görevli hale gelmektedir. Bu kural yeni açılacak davalar bakımından geçerli olduğu gibi mevcutta görülmeye devam eden henüz kesinleşmemiş dava ve işler bakımından da uygulama alanı bulmaktadır. Bu durumda gerek merkezdeki mevcut asliye hukuk mahkemelerinde görülen gerekse uygulamadan etkilenen bütün ilçelerin asliye hukuk mahkemelerinde asliye ticaret mahkemesi sıfatıyla görülen derdest dosyalar, ilgili mahkemeleri tarafından ‘görevsizlik kararı’ ile ildeki asliye ticaret mahkemesine gönderilecektir. Böylece il merkezindeki asliye ticaret mahkemesinin iş yükü yeni açılacak dava ve işlerden ayrı bir anda inanılmaz derecede artmış olacak, yargılamalar makul sürenin çok üzerinde uzayacak, belki de karar aşamasına gelmiş bir dava yıllarca sürüncemede kalacaktır.

5- Bilindiği üzere asliye ticaret mahkemelerinin görev alanında bulunan dava ve işler sadece yüksek bedelli ticari davalar ve görece önemli sayılan davalarla sınırlı değildir. Bedel itibarıyla düşük miktarda olan birçok dava ve işler de yasa gereği ticaret mahkemelerinin görev alanındadır. Yine ihtiyati haciz ve ihtiyati tedbir gibi istemlere ilişkin değişik iş dosyalarının büyük çoğunluğu da ticaret mahkemelerinin görev alanındadır. Özellikle uygulamada en fazla iş yoğunluğuna neden olan kambiyo senetlerinden (çek, bono vs.) kaynaklı ihtiyati haciz ve ihtiyati tedbir istemleri ticaret mahkemesinin görev alanında bulunmaktadır. Vatandaşların düşük bedelli dava ve işleri ve ihtiyati haciz ve ihtiyati tedbir talepleri için çok uzak mesafede bulunan ticaret mahkemelerine başvurmak zorunda bırakılmaları, adalete erişimi ve hak arama özgürlüğünün kullanılmasını zorlaştıracak uygulamada ciddi zaman ve emek kaybına neden olacaktır.

Görüldüğü üzere söz konusu karar ile karara konu olup asliye ticaret mahkemesi bulunan tüm illerde, ticaret mahkemesinin yargı alanı il mülki sınırları haline getirildiğinden, karar çok geniş bir coğrafyada çok sayıda vatandaşı etkileyecektir. Bu durum adalete erişim ve adil yargılanma hakkı noktasında vatandaşlarımız ve meslektaşlarımız, görevinin gereğini layıkıyla yerine getirmek noktasında da hakimlerimiz ve diğer tüm yargı personeli çok ciddi problemler yaşayacaktır.

Yukarıda anlatılan itiraz ve çekincelerimizin dikkate alınarak Hakimler ve Savcılar Kurulu Genel Kurulu’nun 07.07.2021 Tarih ve 608 No’lu kararının yeniden incelenmesi ve değerlendirilmesi, öncelikle uygulama tarihinin ertelenmesi ve nihayetinde kararın uygulamada doğacak mağduriyetleri ve sorunları ortadan kaldıracak veya azaltacak şekilde değiştirilmesini aşağıda adı yazılı Barolar olarak ortak karar şeklinde talep ediyoruz.